Afval

Wij in Europa hebben het er maar moeilijk mee, al die wanhopigen die naar ons werelddeel willen, op zoek naar een beetje welvaart en misschien wat geluk. En wij doen alle mogelijke moeite om ze tegen te houden; we hebben ze hier liever niet, geef het maar eerlijk toe. Maar het lukt niet om weg te kijken van het schouwspel van honderdduizenden die alles wagen om ons werelddeel te bereiken. Ze hebben huis, haard en hun wortels achter zich gelaten om bij ons te krijgen wat in de landen van herkomst schaarse goederen zijn: een baan, behoorlijk onderwijs, vrede en recht. Wij hebben dat allemaal wel en vaak in overvloed (alhoewel het met vrede en recht bij ons ook niet helemaal spoort). Wij zijn niet te beroerd om met al dat snoepgoed te koop te lopen en de wereld schaamteloos te tonen hoe decadent en onverschillig welvarend we zijn. Vind je het gek als je niks hebt en ook niks in het verschiet hebt, dat je ook wel eens in die goed gevulde etalage wilt rondscharrelen? Ze wagen de sprong, komen aan in Zuid-Europa en wij krijgen ons deel ervan. Zij komen hun deel van onze welvaart (voor een niet gering deel verworven ten koste van hun armoede) opeisen.

In de plannen voor ontwikkelingshulp beleden wij lang geleden dat wij onze handreikingen moesten richten op economische ontwikkeling van de “derdewereldlanden” zodat zij zichzelf konden redden. Daar hoor je nooit meer wat over; dat is ons in de schoenen gezakt. De landen ten zuiden van de Sahara, nu de hofleverancier van al die waaghalzen in die wrakke bootjes, had zo’n ontwikkelingsgebied kunnen zijn. Als we nu lopen te zeuren over die mensen die allemaal naar ons toe willen, hebben we het dus over ons eigen falen. Maar we hebben een herkansing om de stroom gelukszoekers te laten slinken. Dan moeten we drie dingen doen: Om te beginnen moeten we veel geduld willen opbrengen om een oplossing op de lange termijn te realiseren. Als tweede moeten we bereid zijn diep in de buidel te tasten want het gaat wel een paar centen kosten. En als derde stap moeten wij daar de economische ontwikkeling in de steigers zetten (als neokolonialen niet vergeten dat die landen daar leidend moeten zijn). Blijft de vraag hoe het aan te pakken. Het antwoord ligt bij jou en mij thuis: afval.

Nu hoor ik je denken: “Dat doen we toch altijd al, onze troep in de sub Sahararegio laten storten”. Maar we doen ook niet meer dan dat. Terwijl wij preken dat je er allerlei waardevols mee kunt doen zoals de terugwinning van grondstoffen. Maar verder dan de zooi maar ergens neerdonderen komen we niet. We vertellen onszelf dat afval niet bestaat maar dat maken we voor nog geen 10% waar. Lippendienst, daarmee kunnen we goed uit de voeten. We brengen onze troep liever naar Turkije, Indonesië of een west Afrikaans land; zijn we er mooi vanaf. Wat ze er daar dan mee doen zoeken ze daar maar uit. Verbranden en de zooi maar ergens neerkwakken, zoals moerassen ermee dempen; de natuur zegt toch niks terug. Maar geen benul hoe waardevolle grondstoffen terug te winnen. Kortom, zo moet het dus niet. Maar hoe dan wel?

Ik denk dat daar een eenvoudig concept voor is: Als afval dan zo’n waardevol goedje is, bouw dan een grootschalige en hoogwaardige industriële infrastructuur voor verantwoorde afvalverwerking en terugwinning in de landen waar de mensen nu weg willen. Maak er de navel van de wereld van voor de afvalverwerking. Daarmee kan de basis worden gelegd voor een boost in de economische ontwikkeling daar en de spin-off daarvan. Laat Europa hier de stoot aan geven, ook voor de financiering. Dat gaat wel een paar centen kosten, maar we hebben per slot van rekening nog wat goed te maken. Moet het wel goed worden aangepakt; mislukken is geen optie. De moeite waard toch als je de mensen daar de aanleiding wegneemt om deze kant op te komen. Benieuwd welke partij dit wil oppakken.

Er is ook nog een aardige bijvangst op de wal te trekken. Europa zet zich met zo’n project geopolitiek op de kaart en kan de basis leggen voor een goede relatie met de betrokken landen. Dit ontwikkelingsmodel is ook nog mondiaal toe te passen. Tussen Noord- en Midden-Amerika speelt hetzelfde migratieprobleem met dezelfde oorzaken. Net als bij ons past daar dezelfde oplossing. En in Azië ook.

Wat valt er een winst te behalen. Doen dan maar? Of pikken de Chinezen ons dit ook voor de neus weg?

Bert Dijksterhuis
23 – 4 – 2024.

Afbeelding: Afbeelding van Pexels via Pixabay